Nervus vagus

In onze hectische wereld lijken we continu op de actiestand te staan. Herstelmomenten zijn zeldzaam, en dat raakt ons zenuwstelsel — met name de nervus vagus: de zenuw die ons helpt te schakelen tussen spanning en ontspanning.

De overgang zet je aan!

Even bij het begin — wat doet je zenuwstelsel?

Ons autonome zenuwstelsel regelt onbewuste processen zoals hartslag, ademhaling, hormonen, spijsvertering én stressrespons. Idealiter wissel je soepel tussen het sympathisch netwerk (vecht- of vluchtreactie) en het parasympatisch netwerk (herstelmodus) .

🌿Altijd aan = uit balans

In actiestand pompt je lijf cortisol, versnelt je hartslag en komt bloed naar spieren, weg bij herstel. Hierdoor veranderen onderhoudsprocessen zoals spijsvertering en immuniteit. Was stress maar een kort alarm… Maar wat nu als die alarmstand aanblijft? Dan haalt je parasympathisch netwerk geen adem — en herstelt je lichaam niet.

🌿Bevriezen: een verborgen stressmodus

Wanneer actie niet helpt en stress te intens wordt, kan je zenuwstelsel overschakelen op ‘bevriezen’. Je lijkt dan ontspannen, maar er is geen rust, geen herstel — je zweeft op automatische piloot .

🌿 De held: nervus vagus

De nervus vagus is niet zomaar een zenuw — het is de langste én meest vertakte. Hij begint in de hersenstam, loopt langs je nek en verbindt zich met organen in borst en buik. Hij is de brug tussen actie en herstel — en fungeert als rem op stressreacties .

Hij verzendt signalen van organen naar je brein, start indigestie al in de mond en helpt je maagdarmbaan en hersenen afstemmen op verzadiging en voeding .

Daarnaast speelt hij een sleutelrol bij verbinding: via gezichts-, keel- en oorzenuwen bevordert hij sociale interactie. Een rustgevende, vertrouwde stem activeert je parasympathische zenuwstelsel — hij helpt je weer te landen .

Wat doet een getrainde nervus vagus voor jou?

• Je schakelt sneller terug naar herstel en ontspanning

• Stress blijft minder hangen: je brein is veerkrachtiger

• Spijsvertering, slaap en hormonen functioneren soepeler

• Je voelt je opener voor anderen, empathischer en sociaal

• Kortom: je lichaam en geest functioneren als één samenhangend systeem

Jouw toolkit om de nervus vagus te versterken

1. Zing of neurie
   Door je stembanden mee te laten doen, activeer je de zenuw.

2. Ritmisch ademen
   Bijvoorbeeld: 5 seconden in, 5 seconden uit — ideaal om het ene met het andere te verbinden.

3. Koud douchen
   Simultaan krachtig en kalmerend: een directe parasympathische boost.

4. Oefening van Stanley Rosenberg:

   • Ga op je rug liggen, handen achter je hoofd

   • Kijk met je ogen ver naar rechts, laat de automatische reacties komen (slikken, gapen)

   • Herhaal naar links

   • Doe dit vlak voor slapen of als je even een reset nodig hebt.

🌿Jouw uitnodiging

De nervus vagus geeft jou de sleutel tot diep verbonden leven: van lijfelijke rust, herstel én souplesse in sociale interactie. Of je nu struikelt door trauma, chronische stress of gewoon de dagelijkse druk; met deze tools leer je die innerlijke schakelaar opnieuw te gebruiken — zodat je meer ontspant, verbindt, leeft.

Klik hier om een meditatie te beluisten voor rust.

Herken jij je in dit verhaal? Hoe ervaar jij je aan/uit knop? Laat het me weten als ik je ergens bij kan helpen.